Ιός «μπάμπουσκα» κρύβεται μέσα σε μύκητα, κάνοντάς τον ακόμη πιο επικίνδυνο

Έναν αναπάντεχο μηχανισμό επιβίωσης φαίνεται πως διαθέτει ο Aspergillus fumigatus, ο μύκητας που αποτελεί μία από τις σοβαρότερες απειλές σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Πρόκειται για έναν ιό που κρύβεται μέσα του όπως στις «μπάμπουσκες» ή «ματριόσκες», τις γνωστές ρωσικές κούκλες.

Ο Aspergillus fumigatus είναι γνωστός για την ικανότητά του να προκαλεί σοβαρές πνευμονικές λοιμώξεις, κυρίως σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή προϋπάρχουσα πνευμονοπάθεια. Εκτιμάται ότι ευθύνεται για 2,1 εκατομμύρια περιστατικά διεισδυτικής ασπεργίλλωσης και περίπου 1,8 εκατομμύρια περιστατικά χρόνιας λοίμωξης των πνευμόνων κάθε χρόνο. Το ποσοστό θνησιμότητας στις πιο σοβαρές περιπτώσεις κυμαίνεται από 30% έως 80%, αναφέρει το LiveScience.

Ιός σαν ρωσική κούκλα

Στη νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Microbiology, η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τη Δρ. Μαρίνα Κάμπος Ρότσα από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, μελέτησε τον ρόλο ενός ιού που ονομάζεται AfuPmV-1M (Aspergillus fumigatus Polymycovirus-1) και βρίσκεται σαν ρωσική κούκλα «μπάμπουσκα» μέσα στον μύκητα.

Ο ιός αυτός δεν προσβάλλει ανθρώπους ή ζώα, αλλά φαίνεται να χαρίζει σημαντικά πλεονεκτήματα στον Aspergillus fumigatus. Σε πειράματα που έγιναν σε ποντίκια, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν χορηγήθηκαν αντιιικά φάρμακα, τα ζώα παρουσίασαν αυξημένα ποσοστά επιβίωσης, μικρότερη μυκητιακή επιβάρυνση στους πνεύμονες και χαμηλότερα επίπεδα του ίδιου του ιού.

«Στην ουσία, στοχεύοντας αποκλειστικά τον ιό καταφέραμε να περιορίσουμε τη δράση του μύκητα», εξήγησε η Δρ. Ρότσα.

Πέρα από τη μείωση της αναπαραγωγικής ικανότητας του μύκητα, τα αντιιικά φάνηκε να περιορίζουν και την παραγωγή μελανίνης, ουσίας που ενισχύει τη βιωσιμότητα και την παθογένεια πολλών μυκήτων. Παράλληλα, τα κύτταρα του ανθρώπινου ανοσοποιητικού αντιμετώπισαν μεγαλύτερες δυσκολίες στην εξόντωση στελεχών του Aspergillus που έφεραν τον ιό, σε σύγκριση με εκείνα που δεν τον είχαν.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ένας τρόπος με τον οποίο ο ιός βοηθά τον μύκητα να αναπτυχθεί είναι ελέγχοντας ορισμένες από τις διαδικασίες με τις οποίες ο μύκητας επεξεργάζεται το RNA, το οποίο εμπλέκεται στην παραγωγή πρωτεϊνών. Ο ιός βελτιώνει με κάποιο τρόπο τις αντιδράσεις του μύκητα στο στρες και τη σύνθεση πρωτεϊνών, ενισχύοντας έτσι την επιβίωσή του σε εχθρικές συνθήκες.

Οι μελλοντικές θεραπείες

Αν τα αντιιικά που δοκιμάστηκαν στα ποντίκια αποδειχθούν αποτελεσματικά και σε ανθρώπους, οι μελλοντικές θεραπείες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το φάρμακο για να αποδυναμώσουν τον μύκητα αρκετά ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα ή τα αντιμυκητιασικά φάρμακα να τον απομακρύνουν από τον οργανισμό, πιστεύουν οι συγγραφείς της μελέτης.

Η Δρ. Ρότσα υποψιάζεται ότι και άλλοι παθογόνοι μύκητες μπορεί επίσης να μολύνονται από παρόμοιους ιούς που ενισχύουν την ανθεκτικότητά τους. Μαζί με τους συναδέλφους της, ερευνά τους μηχανισμούς μόλυνσης που εμπλέκονται σε μολυσμένους και μη μολυσμένους μύκητες. «Η μελέτη μας αντιπροσωπεύει μόνο το αρχικό στάδιο αυτής της έρευνας», δήλωσε. «Ο ευρύτερος στόχος μας είναι να παρέχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εξήγηση για το πώς εξελίσσεται η διαδικασία σε μοριακό επίπεδο».