Μπορεί κανείς να πεθάνει – στην κυριολεξία – από το γέλιο; Η επιστήμη απαντά

Αν και η φράση «πεθαίνω από τα γέλια!», που συνήθως εκφέρεται ανάμεσα σε αγκομαχητά για αέρα και δάκρυα στα μάτια είναι προφανώς υπερβολική, μήπως υπάρχει κάποια αλήθεια πίσω της; Μπορούν οι άνθρωποι πράγματι να πεθάνουν από το γέλιο;

Αν και εξαιρετικά απίθανο, είναι τεχνικά δυνατό. Και στο παρελθόν έχουν καταγραφεί περιπτώσεις θανάτων που σχετίζονται με το γέλιο, δήλωσαν γιατροί στο LiveScience.

Υπάρχουν μερικοί τρόποι με τους οποίους το γέλιο θα μπορούσε να προκαλέσει αρνητική επίδραση στον οργανισμό. Ένας από αυτούς είναι μέσω της καρδιάς. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένα ιδιαίτερα έντονο γέλιο μπορεί να προκαλέσει την ονομαζόμενη «συγκοπή λόγω γέλιου» , μια κατάσταση που προκαλεί ραγδαία πτώση της αρτηριακής πίεσης ενός ατόμου. Αυτό πυροδοτεί μια αυξημένη αντίδραση από το αυτόνομο νευρικό σύστημα – το δίκτυο νεύρων που ρυθμίζει τις ακούσιες φυσιολογικές διεργασίες – που οδηγεί σε μια προσωρινή πτώση της ποσότητας αίματος που ρέει στον εγκέφαλο, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια συνείδησης.

Ζάλη, λιποθυμία, συγκοπή

«Όταν γελάτε, κινείτε το στήθος σας πάνω και κάτω και αυτό αλλάζει την πίεση στη θωρακική κοιλότητα και μπορεί να επηρεάσει το πνευμονογαστρικό νεύρο», το οποίο μεταφέρει σήματα μεταξύ του εγκεφάλου και των περισσότερων εσωτερικών οργάνων, δήλωσε στο LiveScience ο Δρ. Τοντ Κόεν, επικεφαλής καρδιολογίας στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Νέας Υόρκης. «Μπορεί να σας προκαλέσει ζάλη, ακόμη και – πολύ, πολύ, πολύ σπάνια – λιποθυμία».

Η πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση συγκοπής λόγω γέλιου ήταν το 1997, όταν ένας 62χρονος ασθενής με υπέρταση και άλλα καρδιακά προβλήματα λιποθύμησε πολλές φορές ενώ γελούσε με την τηλεοπτική κωμική σειρά «Seinfeld», με αποτέλεσμα η πάθηση να ονομαστεί «συγκοπή του Σάινφελντ».

Ο ασθενής δεν πέθανε από την συγκεκριμένη πάθηση – αυτός ο τύπος συγκοπής συνήθως προκαλεί απλώς λιποθυμία για λίγα λεπτά και το άτομο συνέρχεται, δήλωσε ο Κόεν. Αν και τεχνικά είναι δυνατόν η συγκοπή λόγω γέλιου να προκαλέσει το σταμάτημα της καρδιάς, ο μεγαλύτερος κίνδυνος από αυτές τις λιποθυμίες είναι ότι μπορεί να συμβούν σε επικίνδυνες στιγμές, όπως όταν κάποιος οδηγεί, κατεβαίνει σκαλοπάτια ή βρίσκεται στην άκρη της αποβάθρας του μετρό, πρόσθεσε.

Άσθμα και ασφυξία

Σε άλλες περιπτώσεις, το γέλιο μπορεί να επηρεάσει την ποσότητα του αέρα που φτάνει στην καρδιά, τους πνεύμονες και τον εγκέφαλο. Μπορεί να αυξήσει τους ρυθμούς αναπνοής και να προκαλέσει έξαρση των συμπτωμάτων του άσθματος. Σε μια μελέτη του 2009, οι ερευνητές εξέτασαν 105 ασθενείς με άσθμα και διαπίστωσαν ότι πάνω από το 40% είχαν παρουσιάσει άσθμα που προκαλείται από το γέλιο. Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι κρίσεις άσθματος μπορεί να αποβούν μοιραίες αν κάποιος δεν έχει πρόσβαση στον εισπνευστήρα του.

Θεωρητικά, το γέλιο θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει έναν ξαφνικό σπασμό των φωνητικών χορδών (λαρυγγόσπασμος) ή ασφυξία, εάν ένα άτομο δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο κατά τη διάρκεια του γέλιου. Αλλά οι πιθανότητες αυτών των αιτιών θανάτου είναι ελάχιστες, σύμφωνα με την Δρ. Μέγκαν Κάρμαθ, καρδιολόγο στο Νοσοκομείο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας. «Αν και έχουν αναφερθεί περιπτώσεις θανάτου από γέλιο λόγω ασφυξίας ή καρδιακής ανακοπής, παραμένει μια διόλου πιθανή αιτία θανάτου για υγιή άτομα», δήλωσε στο LiveScience.

«Το καλύτερο φάρμακο»

Στην πραγματικότητα, το γέλιο είναι ακίνδυνο – ή ακόμη και ευεργετικό – για την υγεία μας στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, σύμφωνα με τον Κόεν.

Μελέτες δείχνουν ότι το γέλιο μπορεί να μειώσει το άγχος χαμηλώνοντας σημαντικά τα επίπεδα της ορμόνης του στρες κορτιζόλης, ενώ αυξάνει την απελευθέρωση της ντοπαμίνης, της χημικής ουσίας του εγκεφάλου που προκαλεί ευεξία. Επιπλέον, το γέλιο θα μπορούσε να βοηθήσει στην αύξηση της ροής οξυγόνου σε όλο το σώμα και στη μείωση της φλεγμονής σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο, σύμφωνα με μελέτη του 2023.

«Πιστεύω ότι το γέλιο είναι το καλύτερο φάρμακο και είναι πολύ απίθανο να σκοτώσει κάποιον – αλλά είναι θεωρητικά δυνατό», δήλωσε ο Κόεν.