Καταδίκη Μαρίν Λεπέν: Οι κερδισμένοι, οι χαμένοι και οι απρόβλεπτες γαλλικές κάλπες του 2027

Ποινικό δικαστήριο στο Παρίσι της επέβαλε την αυστηρότερη δυνατή ποινή: άμεση πενταετής απαγόρευση υποψηφιότητας για την προεδρία, τετραετής φυλάκιση (δυο χρόνια με αναστολή, δυο χρόνια κατ’ οίκον κράτησης) και πρόστιμο 100.000 ευρώ.

Η απόφαση αυτή είναι συντριπτική για τη Λεπέν και το κόμμα της Εθνική Συσπείρωση (RN, πρώην Εθνικό Μέτωπο) καθώς είναι πολύ πιθανό να την εμποδίσει να συμμετάσχει στις εκλογές του 2027, αν και η ίδια δήλωσε ότι θα ασκήσει έφεση επί της απόφασης.

Πώς επηρεάζεται η πολιτική καριέρα της Λεπέν;

Οι νομικές διαδρομές για να ανατρέψει την άμεση πενταετή απαγόρευση να θέσει υποψηφιότητα για αξίωμα φαίνονται περιορισμένες ο δικηγόρος της Μαρίν Λεπέν, Ροντόλφ Μποσελού, δήλωσε: «Η Μαρίν Λεπέν, παρά το γεγονός ότι κάνει έφεση, δεν μπορεί να προσφύγει σε κανένα θεσμικό όργανο ή δικαστήριο για να επιδιώξει να ανασταλεί η αμεσότητα της απαγόρευσης».

Η απαγόρευση είναι το βασικό ζήτημα για την πολιτική καριέρα της Λεπέν και όχι η ποινή φυλάκισης ή το πρόστιμο, διότι σύμφωνα με το γαλλικό νομικό σύστημα ένα άτομο θεωρείται αθώο μέχρι να εξαντληθούν όλες οι εφέσεις του. Αν η απαγόρευση δεν είχε εφαρμοστεί αμέσως, η Λεπέν θα μπορούσε να συνεχίσει, ελπίζοντας ότι η έφεση είτε θα εκδικαζόταν υπέρ της είτε θα εκδικαζόταν μετά τις εκλογές του 2027, όπου αν κέρδιζε θα εξασφάλιζε νομική ασυλία για όλη τη διάρκεια της προεδρικής θητείας, σύμφωνα με τους Financial Times.

Σε κάθε περίπτωση, η Λεπέν δεν θα εξαφανιστεί από την πολιτική σκηνή. Ακόμη και με καταδίκη, μπορεί να συνεχίσει να είναι μέλος της Εθνοσυνέλευσης της Γαλλίας, όπου ηγείται του RN, του μεγαλύτερου ενιαίου κόμματος της αντιπολίτευσης με 123 βουλευτές.

Μόνο αν γίνονταν νέες πρόωρες βουλευτικές εκλογές – κάτι που δεν μπορεί να αποκλειστεί δεδομένης της ταραχώδους κατάστασης της γαλλικής πολιτικής – θα της απαγορευόταν να θέσει υποψηφιότητα.

Τι θα συμβεί στο κόμμα της;

Το RN έχει βυθιστεί σε μια άνευ προηγουμένου κρίση. Εδώ και καιρό διοικείται ως μια οργάνωση από πάνω προς τα κάτω, με τη Λεπέν να είναι ο τελικός υπεύθυνος λήψης αποφάσεων για κάθε στρατηγικό ζήτημα ή σημαντική εκλογική τακτική.

Περιβάλλεται από έναν στενό κύκλο συμμάχων, συμπεριλαμβανομένου του αναπληρωτή της Ζορντάν Μπαρντέλα, ο οποίος είναι επικεφαλής του κόμματος και μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο 29χρονος Μπαρντελά διευθύνει το RN από το 2022, και πρόσφατα δέχτηκε εσωκομματικά πυρά για το γεγονός ότι δεν οικοδόμησε επαρκώς το κόμμα σε τοπικό επίπεδο. Αν και λίγοι τολμούν να παραπονεθούν δημόσια, ορισμένα στελέχη του RN λένε ότι εστιάζει περισσότερο στη μεγιστοποίηση της δικής του δημοτικότητας μέσω μιας περιοδείας βιβλίου υψηλού προφίλ και τακτικών αναρτήσεων στο TikTok.

Η Λεπέν δήλωσε πέρυσι ότι αυτή και ο Μπαρντελά «πάνε πακέτο» πράγμα που σήμαινε ότι θα ήταν ο πρωθυπουργός της αν η ίδια εκλεγόταν πρόεδρος. Οι δύο πάντα υποστήριζαν ότι δεν υπάρχει αντιπαλότητα μεταξύ τους, ούτε πολιτικές διαφορές, αλλά έχουν διαφωνήσει σε θέματα επιχειρηματικής και οικονομικής πολιτικής. Η δικαστική απόφαση θα δοκιμάσει τη σχέση τους και μένει να φανεί αν θα φανούν ρωγμές στην πρόσοψη του ενιαίου μετώπου τώρα που αποδυναμώθηκε η Λεπέν.

Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι της υπόθεσης

Μπορεί να απέχουμε από τις εκλογές στη Γαλλία δύο χρόνια, όμως οι υποψήφιοι πρέπει να προσαρμόσουν τη στρατηγική τους τώρα που το φαβορί βγήκε εκτός μάχης.

Οι κερδισμένοι

Η καταδίκη της Λεπέν είναι μία ανέλπιστη ευκαιρία για τον Ζορντάν Μπαρντελά. Ο Μπαρντελά, που στην σύντομη πολιτική του καριέρα υπήρξε – μεταξύ άλλων – και επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου του Συναγερμού το 2019, θα πρέπει να παίξει σωστά τα χαρτιά του, προκειμένου να μην φανεί σαν υπονομευτής. «Θα ήταν μεγάλο ατόπημα αν ο Μπαρντελά που δεν συμμετείχε στη δίκη και δεν εμπλέκεται με οποιονδήποτε τρόπο στην υπόθεση, προσπαθήσει να διαχωρίσει την θέση του», λέει στο POLITICO ο ειδικός επί της ακροδεξιάς Ζαν Ιβ Καμί.

Από την άλλη, ο δημοφιλής υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας είναι αυτός που εμφανίζεται να έχει τις περισσότερες πιθανότητες να επωφεληθεί από την κατάσταση. Ο 64χρονος Μπρουνό Ρεταγιό, στέλεχος των δεξιών Ρεπουμπλικανών, είδε την δημοφιλία του να εκτοξεύεται από όταν ο πρώην πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ του έδωσε το χαρτοφυλάκιο.

Τον επόμενο μήνα, ο Ρεταγιό διεκδικεί την ηγεσία του κόμματός του και αν τα καταφέρει, θα μπορούσε να αποδειχτεί ιδιαίτερα ελκυστική επιλογή για όσους ψηφοφόρους ψάχνουν κάποιον που να μην απέχει ιδιαίτερα από τις θέσεις της Εθνικής Συσπείρωσης όσον αφορά τη μετανάστευση και τους «πολιτιστικούς πολέμους», χωρίς να κουβαλάει τη «ρετσινιά» του ακροδεξιού.

Ένας ακόμη που επωφελείται από την κατάσταση είναι η Εντουάρ Φιλίπ, πρώην πρωθυπουργός υπό τον Μακρόν καθώς θα έχει λιγότερο ανταγωνισμό για τη συντηρητική ψήφο, ενώ οι υποψήφιοι της Αριστεράς ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να κερδίσουν πίσω τους ψηφοφόρους που είχαν μετακινηθεί στο RN.

Οι χαμένοι

Πέραν της ίδια της Λεπέν, η οποία έχασε το μομέντουμ μετά την καταδίκη, ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Μπαϊρού μπορεί να είναι ο πρώτος που θα «πληρώσει» την πτώση της Λεπέν.

Ο κεντρώος σύμμαχος του Μακρόν προσπαθεί να διατηρήσει ισορροπίες τόσο με την Εθνική Συσπείρωση όσο και με μετριοπαθείς αριστερούς βουλευτές, προκειμένου να διατηρήσει την κυβέρνηση μειοψηφίας.

Από την στιγμή που ανέλαβε, μετά την πρόταση μομφής κατά του προκατόχου του, το κόμμα της Λεπέν δεν έχει επιδιώξει την πτώση και αυτής της κυβέρνησης. Αυτό όμως δεν αποκλείεται πλέον.

«Είναι ροντέο και ο πρωθυπουργός προσπαθεί να μείνει επάνω όσο το δυνατόν περισσότερο», ανέφερε στέλεχος της Εθνικής Συσπείρωσης στο POLITICO. Όπως είπε, οι βουλευτές της ακροδεξιές δεν ψάχνουν δικαιολογίες για να ρίξουν την κυβέρνηση, θα το κάνουν όμως αν υπάρξουν αρκετά σοβαρά δεδομένα.

Ο Μπαϊρού κινείται επίσης προσεκτικά καθώς και ο ίδιος έχει αντιμετωπίσει αντίστοιχες κατηγορίες σε πολύ μικρότερη, όμως, κλίμακα. Αθωώθηκε πέρυσι αλλά το κόμμα του και πολλά στελέχη του κρίθηκαν ένοχα. Μετά την έφεση της εισαγγελίας αναμένεται και νέα δίκη.

Προς τα πού οδεύει η πολιτική της Γαλλίας;

Η απόφαση του δικαστηρίου έδωσε ουσιαστικά το εναρκτήριο λάκτισμα για την κούρσα διαδοχής του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν το 2027. Αν και οι υποψήφιοι είχαν ήδη αρχίσει να ελίσσονται, η προοπτική της ακροδεξιάς χωρίς τη Λεπέν ως υποψήφια θα αλλάξει βαθιά το πολιτικό τοπίο.

Ορισμένοι αντίπαλοι της Λεπέν καταδίκασαν τον πιθανό αποκλεισμό της από την προεδρική κούρσα χρησιμοποιώντας την ίδια ρητορική με το RN, κατηγορώντας του δικαστές για υπερβολή, παρά το γεγονός ότι εφάρμοσαν όσα ορίζει ο νόμος.

Ο Laurent Wauquiez, επικεφαλής των συντηρητικών Ρεπουμπλικάνων, ο οποίος έχει προεδρικές φιλοδοξίες, δήλωσε ότι η απόφαση ήταν «ανθυγιεινή» για τη γαλλική δημοκρατία. «Οι πολιτικές συζητήσεις πρέπει να αποφασίζονται στην κάλπη, από τον γαλλικό λαό», δήλωσε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X.

Με τη σειρά του ο πρώην πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, πιθανός υποψήφιος της κεντροαριστεράς, ήταν πιο μετρημένος. «Η μόνη αντίδραση που πρέπει να έχουμε είναι να σεβαστούμε την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης», δήλωσε στο BFMTV.