Νέα ανακάλυψη: Δύο φυσικές ουσίες «καθαρίζουν» τον εγκέφαλο από το Αλτσχάιμερ
Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια ανακάλυψαν μη φαρμακευτική προσέγγιση που αναζωογονεί τα γερασμένα εγκεφαλικά κύτταρα.
Μια σημαντική ανακάλυψη έρχεται από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Ίρβαϊν, όπου επιστήμονες διαπίστωσαν ότι δύο φυσικές ενώσεις μπορούν να ανανεώσουν τα γηρασμένα εγκεφαλικά κύτταρα και να απομακρύνουν τις επικίνδυνες πρωτεϊνικές συσσωρεύσεις που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό GeroScience, επικεντρώνεται στη νικοτιναμίδη (μορφή της βιταμίνης Β3) και στην επικατεχίνη γαλλική (ισχυρό αντιοξειδωτικό του πράσινου τσαγιού). Όπως έδειξαν τα πειράματα σε καλλιεργημένους νευρώνες, οι ουσίες αυτές αποκαθιστούν τα επίπεδα γουανοσίνης τριφωσφορικής (GTP) – ενός μορίου–κλειδί για την παραγωγή ενέργειας στον εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα ήταν διπλό: ανάσχεση της κυτταρικής γήρανσης και ενεργοποίηση των μηχανισμών που «καθαρίζουν» τις τοξικές πρωτεΐνες αμυλοειδούς, χαρακτηριστικό γνώρισμα του Αλτσχάιμερ.
«Με την ηλικία τα επίπεδα ενέργειας στους νευρώνες μειώνονται, γεγονός που περιορίζει την ικανότητα του εγκεφάλου να απομακρύνει τις άχρηστες πρωτεΐνες», εξηγεί ο Γκρέγκορι Μπρούερ, επικεφαλής της έρευνας και επίκουρος καθηγητής βιοϊατρικής μηχανικής. «Η επαναφορά της ενεργειακής ισορροπίας βοηθά τα κύτταρα να ανακτήσουν αυτή την κρίσιμη λειτουργία».
Η ερευνητική ομάδα αξιοποίησε έναν γενετικά κωδικοποιημένο βιοαισθητήρα (GEVAL) για να παρακολουθήσει σε πραγματικό χρόνο τα επίπεδα GTP σε εγκεφαλικά κύτταρα πειραματόζωων. Οι μετρήσεις έδειξαν ότι το GTP μειώνεται με την ηλικία, κυρίως στα μιτοχόνδρια, οδηγώντας σε δυσλειτουργία της αυτοφαγίας – της διαδικασίας με την οποία τα κύτταρα απομακρύνουν φθαρμένα ή βλαβερά στοιχεία.
Με μόλις 24 ώρες θεραπείας με νικοτιναμίδη και επικατεχίνη γαλλική, τα επίπεδα GTP επανήλθαν σε τιμές που συναντώνται σε νεότερα κύτταρα. Η ενεργειακή αυτή «αναζωογόνηση» βελτίωσε τον μεταβολισμό, ενεργοποίησε σημαντικές πρωτεΐνες–διακόπτες (Rab7 και Arl8b) και επιτάχυνε τον καθαρισμό των τοξικών αμυλοειδών συσσωρεύσεων. Παράλληλα, μειώθηκε το οξειδωτικό στρες, ένας ακόμη παράγοντας που συμβάλλει στη νευροεκφυλιστική φθορά.
Ο Μπρούερ επισημαίνει ότι τα αποτελέσματα ανοίγουν έναν νέο δρόμο στην αντιμετώπιση της άνοιας: «Η μελέτη αναδεικνύει τον ρόλο του GTP ως ενεργειακής πηγής που μέχρι σήμερα είχε παραγνωριστεί. Με φυσικές ενώσεις που ήδη κυκλοφορούν ως διατροφικά συμπληρώματα, μπορούμε να εξετάσουμε νέες θεραπείες για την επιβράδυνση της γνωστικής έκπτωσης».
Ωστόσο, προειδοποιεί ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα: μια πρόσφατη κλινική δοκιμή έδειξε πως η από του στόματος χορήγηση νικοτιναμίδης δεν ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική, καθώς απενεργοποιείται σε μεγάλο βαθμό μέσα στο αίμα.
