Νεάντερταλ και Homo Sapiens έκαναν παιδιά 100.000 χρόνια νωρίτερα από όσο πιστεύαμε

Σε μια βραχώδη προεξοχή στο όρος Κάρμηλος, στο σημερινό Ισραήλ, μια ομάδα ανθρώπων έθαψε τους νεκρούς της πριν από περίπου 140.000 χρόνια. Το 1928 οι επιστήμονες ανακάλυψαν τον χώρο που ονομάζεται Σπήλαιο Σκουλ, και περίπου τρία χρόνια αργότερα βρήκαν τα λείψανα περισσότερων από δέκα ατόμων. Βρήκαν όμως και κάτι που τους προβλημάτισε.

Κάτι δεν πήγαινε καλά με την ανατομία των ανθρώπων στο σπήλαιο. Ορισμένα χαρακτηριστικά του σκελετού τους έμοιαζαν με αυτά του Homo sapiens, ενώ άλλα ήταν πιο κοντά σε αυτά του Νεάντερταλ, γεγονός που έκανε δύσκολη την ταξινόμηση του είδους.

Ο πρώτος σκελετός που ανακαλύφθηκε ανήκε σε ένα παιδί ηλικίας μεταξύ 3 και 5 ετών, πιθανότατα κορίτσι. Τώρα, έχοντας χρησιμοποιήσει σαρώσεις υψηλής ανάλυσης του κρανίου και της γνάθου, οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν γράφοντας στο περιοδικό L’Anthropologie ότι το παιδί είχε ανατομικά χαρακτηριστικά τόσο του Homo neanderthalensis όσο και του Homo sapiens. Εάν τα ευρήματά τους είναι σωστά, το κρανίο – και στα άλλα λείψανα στο Σπήλαιο Σκουλ – αποτελούν το παλαιότερο γνωστό παράδειγμα διασταύρωσης μεταξύ των Νεάντερταλ και του δικού μας είδους.

Προηγούμενη ανάλυση του DNA στο γονιδίωμα του σύγχρονου ανθρώπου και του Νεάντερταλ υποδείκνυε ότι τα δύο είδη διασταυρώθηκαν μεταξύ 50.500 και 43.500 χρόνια πριν. Τα νέα ευρήματα θα μπορούσαν να «σπρώξουν» αυτή τη γενετική ανάμειξη κατά σχεδόν 100.000 χρόνια πίσω, δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Israel Hershkovitz από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ.

Επίσης, υποδηλώνουν μια εκτεταμένη περίοδο ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ των σύγχρονων ανθρώπων και των Νεάντερταλ στη Λεβαντίνη, μια περιοχή που συνορεύει με την ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε ο Hershkovitz στο CNNi.

«Αυτό που προσθέτουμε στην ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης δεν είναι μια σύντομη επικάλυψη με τους συγγενείς μας τους Νεάντερταλ, αλλά μια πολύ μακρά επικάλυψη στο χρόνο και στο χώρο», επεσήμανε ο Hershkovitz.

«Θα πίστευε κανείς ότι πρόκειται για δύο ομάδες Homo ανταγωνιστικές μεταξύ τους, αλλά τώρα βλέπουμε ότι κατάφεραν να ζήσουν μαζί, η μία δίπλα στην άλλη για πολύ καιρό», συμπλήρωσε.

Η υβριδοποίηση των δύο ειδών

Οι σύγχρονοι άνθρωποι και οι Νεάντερταλ έχουν έναν κοινό πρόγονο που κατάγεται από την Αφρική, αλλά οι δύο γενεαλογίες διαχωρίστηκαν τουλάχιστον πριν από 500.000 χρόνια. Οι πρώτοι Νεάντερταλ εμφανίστηκαν στην Ασία και την Ευρώπη περίπου 400.000 χρόνια πριν, ενώ ο H. sapiens εξελίχθηκε στην Αφρική περίπου 300.000 χρόνια πριν και αργότερα μετανάστευσε στις ηπείρους της Ασίας και της Ευρώπης.

Έξω από την Αφρική, οι πληθυσμοί των Νεάντερταλ και των H. sapiens αναμίχθηκαν και διασταυρώθηκαν μέχρι που οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν περίπου 40.000 χρόνια πριν. Σήμερα, τα γονιδιώματα των περισσότερων σύγχρονων ανθρώπων των οποίων οι πρόγονοι μετανάστευσαν στην Ευρώπη και την Ασία περιέχουν περίπου 1% έως 4% DNA Νεάντερταλ.

Όταν οι επιστήμονες ανακάλυψαν τα απολιθώματα του Σκουλ πριν από σχεδόν έναν αιώνα, υπέθεσαν ότι η υβριδοποίηση μεταξύ των δύο ειδών θα μπορούσε να εξηγήσει την ασυνήθιστη ανατομία των ανθρωποειδών. Φυσικά, με τα εργαλεία που ήταν διαθέσιμα εκείνη την εποχή δεν μπορούσαν να εξετάσουν τα οστά σε υψηλή ανάλυση. Στη νέα μελέτη, ωστόσο, ερευνητές από τη Γαλλία και το Ισραήλ χρησιμοποίησαν μικροτομογραφία ακτίνων Χ για να καταγράψουν δομές του κρανίου και της γνάθου του παιδιού του Σκουλ με πρωτοφανή λεπτομέρεια, και στη συνέχεια μοντελοποίησαν ψηφιακά τα οστά σε 3D.

Στο συνολικό του σχήμα, ειδικά στην καμπύλη του κρανίου γύρω από τον εγκέφαλο, το κρανίο έμοιαζε με κρανίο H. sapiens. Ωστόσο, η δομή του οστέινου λαβυρίνθου – μιας άκαμπτης περιοχής που περιβάλλει το εσωτερικό αυτί, πολύ μικρή για να είναι ορατή χωρίς μικροτομογραφία – ταίριαζε περισσότερο με την ανατομία των Νεάντερταλ. Το σχήμα της κάτω γνάθου, η εσωτερική δομή των δοντιών και το υποανάπτυκτο δίκτυο αιμοφόρων αγγείων μέσα στο κρανίο ήταν επίσης πιο κοντά με αυτά των Νεάντερταλ.

Στο Σπήλαιο Σκουλ έχουν ανακαλυφθεί σκελετοί επτά ενηλίκων και τριών παιδιών που είχαν ταφεί σκόπιμα, καθώς και μεμονωμένα οστά από 16 άλλα άτομα. Από τις 10 ταφές, κάθε άτομο είχε διαφορετικό συνδυασμό χαρακτηριστικών H. sapiens και Νεάντερταλ, είπε ο Hershkovitz. Ενώ το κρανίο του πρώτου παιδιού που ανακαλύφθηκε ήταν το μόνο απολίθωμα που εξετάστηκε για τη μελέτη, «όλα εμφανίζουν αυτό που ονομάζουμε “μορφολογία μωσαϊκού”, με την έννοια ότι έχουν χαρακτηριστικά τόσο Νεάντερταλ όσο και Homo sapiens».

Με πληροφορίες από: Earliest evidence of interbreeding between Neanderthals and Homo sapiens discovered by Mindy Weisberger