Τι σημαίνει η απόφαση των Ευρωπαίων για τις εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία και ο ρόλος Τραμπ

Οι Ευρωπαίοι μπορεί να συμφώνησαν στο αρχικό πλαίσιο σε ότι αφορά τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία κατά την σύνοδο της Συμμαχίας των Προθύμων που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη (4/9) στο Παρίσι με πρωτοβουλία του Εμανουέλ Μακρόν παρουσία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και με τον Τραμπ να παραμβαίνει μέσω τηλεδιάσκεψης, όμως η επιτυχία του εγχειρήματος θα κριθεί στις λεπτομέρειες.

Η πιο σημαντική έχει να κάνει με το γεγονός ότι δεν μπορούν να υπάρξουν εγγυήσεις ασφαλείας εάν δεν σταματήσει πρώτα ο πόλεμος στην Ουκρανία και αποσκοπούν στο να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία δεν θα ξεκινήσει νέο κύμα επιθέσεων. Ωστόσο καθοριστική για τις εξελίξεις θα είναι και η στάση του Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος εξακολουθεί να κρατά κλειστά τα χαρτιά του για τι θα κάνουν οι Αμερικανοί.

Παράλληλα εντύπωση προκαλεί το γεγονός η ασάφεια των δηλώσεων τόσο του Μακρόν αλλά και του Ζελένσκι και των άλλων ηγετών ως προς τι ακριβώς αποφασίστηκε στο Παρίσι. Σύμφωνα με τα όσα ειπώθηκαν 26 χώρες είναι πρόθυμες να αναπτύξουν δύναμη στο έδαφος, στον αέρα ή στη θάλασσα χωρίς να διευκρινίζεται ποιος θα είναι ο ρόλος που θα αναλάβει η κάθε χώρα και ότι οι τελικές αποφάσεις θα παρθούν στο επόμενο διάστημα.

Ασαφής παραμένει και η θέση των ΗΠΑ καθώς όπως αποκαλύφθηκε η υποστήριξη θα οριστικοποιηθεί μέσα στις επόμενες μέρες.

«Είχαμε τηλεφωνική συνομιλία με τον πρόεδρο Τραμπ (…). Τα συμπεράσματα αυτής της συνομιλίας είναι απλά: μέσα στις επόμενες μέρες, θα οριστικοποιήσουμε την αμερικανική υποστήριξη και αυτές τις εγγυήσεις ασφαλείας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως έχω πει, έχουν συμμετάσχει σε κάθε φάση της διαδικασίας» τόνισε ο Μακρόν σε δημοσιογράφους.

Από την πλευρά του ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι τόνισε ότι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν στο πλαίσιο του σχεδίου εγγυήσεων ασφάλειας το οποίο περιλαμβάνει «συγκεκριμένα βήματα» και ότι τώρα οι ηγέτες αποφασίζουν τώρα ποια χώρα θα βοηθήσει σε ποιον τομέα, συμπεριλαμβανομένου του κυβερνοχώρου και της αεράμυνας.

Αυτός ήταν ενδεχομένως και ο λόγος που απεφεύχθη επιμελώς η αναφορά στις αποφάσεις που ελήφθηκαν καθώς ειδικά οι ηγέτες πολλών χωρών της Γηραιάς Ηπείρου συνδέουν την εμπλοκή τους με το εύρος και τη φύση της αμερικανικής παρουσίας σε αυτόν τον πόλεμο.

Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δηλώσει στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι οι ΗΠΑ θα παράσχουν υποστήριξη πληροφοριών, μέσα διοίκησης και ελέγχου και συνεισφορές σε μια ασπίδα αεράμυνας στη χώρα, αλλά ότι εκείνοι θα πρέπει να ηγηθούν της πρωτοβουλίας σημειώνει η Washington Post. Ωστόσο παραμένει ασαφές εάν μια τέτοια πρωτοβουλία θα περιλαμβάνει Αμερικανούς πιλότους ή μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Η αμερικανική εμπλοκή θεωρείται καθοριστική σημαντική καθώς με αυτό τον τρόπο οι Ευρωπαίοι θα στείλουν ένα μήνυμα στον Βλαντιμίρ Πούτιν ότι έχει απέναντί του όχι μόνο τη Γηραιά Ήπειρο αλλά και τις ΗΠΑ.

Τι είπε στους Ευρωπαίους ο Τραμπ

Οι ανησυχίες του Τραμπ προς το παρόν δεν έχουν να κάνουν με τις εξελίξεις στο μέτωπο. Σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου ο Τραμπ είπε στους ηγέτες ότι η Ευρώπη πρέπει να σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και να ασκήσει πίεση στην Κίνα, για να την τιμωρήσει για τη χρηματοδότηση των πολεμικών προσπαθειών της Ρωσίας.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν μια «έντονη συζήτηση» με τον Τραμπ, αλλά δεν αναμένουν να επιβάλει νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, όπως αναφέρει η Bild.

Το παιχνίδι της Ρωσίας και ο κίνδυνος γενικότερης ανάφλεξης

Ωστόσο οι αποφάσεις αυτές κινδυνεύουν σοβαρά να αποτελέσουν ένα ακόμη κενό γράμμα αν δεν υπάρξει συμφωνία της Ρωσίας για κατάπαυση του πυρός, μια πρόταση στην οποία το Κρεμλίνο συνεχίζει να αντιδρά κλιμακώνοντας τις επιθέσεις του στην πρώτη γραμμή όσο και σε πόλεις σε όλη την Ουκρανία.

Διπλωμάτες εκτιμούν ότι υπάρχει μικρή πιθανότητα η Ρωσία να συμφωνήσει ποτέ σε ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, και οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας δεν έχουν την πολιτική και στρατιωτική αποφασιστικότητα που είναι απαραίτητη για την επιβολή τους.

«Είναι ευρέως αναμενόμενο ότι η Ρωσία θα αντιταχθεί αποφασιστικά σε οποιοδήποτε πλαίσιο ασφαλείας που περιλαμβάνει την ανάπτυξη ξένων, ιδίως δυνάμεων του ΝΑΤΟ, στην Ουκρανία», δήλωσε ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Πολύ απλά γιατί η συμφωνία με οποιεσδήποτε εγγυήσεις ασφαλείας θα σήμαινε ότι η Ρωσία θα έπρεπε να εγκαταλείψει τους στόχους της στην Ουκρανία από τους οποίους δεν έχει αποκλίνει ούτε εκατοστό καθ’ όλη τη διάρκεια της ειρηνευτικής διαδικασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Φυσικά υπάρχει και η οδός να μην ζητηθεί η άποψη της Ρωσίας για τις εγγυήσεις ασφαλείας. Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από τις συζητήσεις σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας είναι ένα πράγμα — η εφαρμογή τους χωρίς την άδεια της Ρωσίας είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα, και θα διακινδύνευε μια άμεση αντιπαράθεση μεταξύ της Ευρώπης, που είναι απροετοίμαστη πολιτικά και στρατιωτικά και της Ρωσίας.

«Η Ευρώπη δεν θα έχει το θάρρος να το κάνει αυτό», δήλωσε χαρακτηριστικά στην Kyiv Independent ο Πίτερ Ρούτλαντ, καθηγητής διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Wesleyan και ειδικός στον ρωσικό εθνικισμό και πολιτική.

Εξάλλου οποιαδήποτε αντιπαράθεση που θα οδηγήσει σε απώλειες ανθρώπινων ζωών είναι μια πολιτική ευθύνη που τα περισσότερα έθνη δεν μπορούν να αντέξουν και είναι πολλοί οι Ευρωπαίοι ηγέτες που τρέμουν και μόνο στην ιδέα μιας τέτοιας εξέλιξης

Παράλληλα σε μια προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι το Κρεμλίνο εξακολουθεί να κρατά ανοικτό το δίαυλο επικοινωνίας με τον Τραμπ η Μόσχα επέμεινε αυτή την εβδομάδα ότι οποιεσδήποτε συνομιλίες για το θέμα με τις ΗΠΑ θα πρέπει να διεξαχθούν κατ’ ιδίαν.

«Αναμφίβολα, (οι εγγυήσεις ασφαλείας είναι) ένα από τα βασικά ζητήματα στο πλαίσιο των προσπαθειών για την εξεύρεση λύσης», δήλωσε ο Πεσκόφ στις 27 Αυγούστου. «Αλλά δεν θα θέλαμε να συζητήσουμε αυτό το θέμα δημόσια. Το θεωρούμε άχρηστο για τη συνολική αποτελεσματικότητα», πρόσθεσε.

Σε κάθε περίπτωση γεγονός είναι ότι οι όποιες αποφάσεις λαμβάνονται με αργούς ρυθμούς και ο χρόνος θα δείξει προς τα που θα γύρει η πλάστιγγα. Μέχρι τότε και αν δεν υπάρξει κάποια δραματική εξέλιξη ο πόλεμος στην Ουκρανία θα συνεχίζεται με αμείωτη ένταση.