Γιατί ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας θα είναι καταστροφικός – «Θολό» το endgame του Τραμπ

Όλες πλην μίας -της Κίνας, που όχι μόνο δεν εξαιρέθηκε από την επιβολή δασμών αλλά ο Αμερικανός πρόεδρος τους αύξησε στο 145%, με την κυβέρνηση Σι να απαντάει άμεσα με δική της αύξηση.

Παρότι πολλοί ήλπιζαν ότι ο εμπορικός πόλεμος θα αποφευχθεί και η κατάσταση θα εξομαλυνθεί, οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος κάθε άλλο παρά έχει παρέλθει.

Και αυτό γιατί οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου -οι ΗΠΑ και η Κίνα- συνεχίζουν να παίζουν ένα επικίνδυνο εμπορικό παιχνίδι και καμία εκ των δύο δεν φαίνεται έτοιμη να κάνει πίσω.

Ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών θα μπορούσε να αναστατώσει όχι μόνο τις δύο οικονομίες αλλά και ολόκληρο τον πλανήτη.

Όπως γράφει σε ανάλυσή του το CNNi, αναλυτές εξηγούν ότι οι οικονομίες ΗΠΑ και Κίνας είναι πλέον αλληλένδετες, με αμερικανικές εταιρείες να παράγουν τα προϊόντα τους στα οικονομικά κινεζικά εργοστάσια.

Εδώ και δεκαετίες, οι Αμερικανοί είχαν πρόσβαση σε οικονομικά ρούχα, παπούτσια, ηλεκτρονικά είδη όπως τα iPhones και άλλα καταναλωτικά αγαθά -κάτι που αύξησε την ποιότητα ζωής του μέσου αμερικανικού νοικοκυριού.

Μια εμπορική σύγκρουση των δύο υπερδυνάμεων, όμως, θα… εκτοξεύσει το κόστος των εν λόγω προϊόντων, συμπαρασύροντας και τον πληθωρισμό.

Αυτό σημαίνει ότι το σενάριο για μια γενικευμένη οικονομική ύφεση στις ΗΠΑ είναι πέρα για πέρα ρεαλιστικό, με τη Goldman Sachs ανεβάζει πλέον την πιθανότητα σε 45%.

Η περίπλοκη αυτή εμπορική σχέση έχει ωφελήσει και την Κίνα, που κατάφερε να μειώσει σημαντικά την ανεργία και να βγάλει από την ανέχεια εκατομμύρια πολίτες της.

Το Πεκίνο επένδυσε, παράλληλα, τα κέρδη αυτών των deal με τις ΗΠΑ σε hi-tech βιομηχανίες αλλά και το στρατό της χώρας, που συνεχώς ισχυροποιείται.

Μια συνεχιζόμενη εμπορική διαμάχη θα πλήξει σημαντικά και οι μικρές επιχειρήσεις στην Κίνα, που αποτελούν την κινητήρια δύναμη της οικονομίας.

Η ανεργία θα αυξηθεί και η κυβέρνηση Σι θα βρεθεί αντιμέτωπη με κοινωνικές αναταράξεις -κάτι που σε καμία περίπτωση επιθυμεί.

Η στενή αυτή συνεργασία με την Κίνα πλήγωσε βαριά την αμερικανική βιομηχανία, που είδε πολλές επιχειρήσεις να «λυγίζουν» απέναντι στον ανταγωνισμό.

Το αφήγημα πολλών αμερικανικών κυβερνήσεων ήταν πως η παγκοσμιοποίηση θα αποδυναμώσει το κινεζικό κομμουνιστικό κόμμα -κάτι που φυσικά δεν συνέβη ποτέ.

Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που πολλά «γεράκια» της Ουάσινγκτον κατηγορούν παλαιότερους ηγέτες ότι μετέτρεψαν την Κίνα σε μια εχθρική υπερδύναμη, επιτρέποντάς της να εκμεταλλευτεί τον εθισμό των Αμερικανών στα οικονομικά καταναλωτικά προϊόντα.

Διεθνείς αναλυτές τονίζουν πως η περίπλοκη εμπορική σχέση των δύο χωρών αποτελούσε πάντα ανάχωμα για στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ τους.

Μια οικονομική σύγκρουση, όμως, θα ανοίξει ένα επικίνδυνο κεφάλαιο γεωπολιτικού ανταγωνισμού.

Αυτό σημαίνει ότι ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών θα μετατραπεί σε ένα διαγωνισμό για το ποιος μπορεί να αντέξει περισσότερα δεινά.

Το Χόλιγουντ, τα 700 δισ. δολάρια και η επόμενη κίνηση Τραμπ

Η ένταση μεταξύ της Ουάσινγκτον και του Πεκίνου έχει ξεφύγει από τη σφαίρα μιας αύξησης των δασμών από τις δύο πλευρές και πλέον μπαίνουν στο «στόχαστρο» συγκεκριμένες υπηρεσίες και πρόσωπα.

Χαρακτηριστικό είναι ότι την περασμένη Πέμπτη το Πεκίνο ανακοίνωσε πως θα μειώσει τον αριθμό των χολιγουντιανών ταινιών που προβάλλονται στις κινηματογραφικές αίθουσες της αχανούς χώρας ενώ αξιωματούχοι προέτρεψαν τους πολίτες να μην ταξιδέψουν στις ΗΠΑ και προειδοποίησαν τους φοιτητές για τους «κινδύνους ασφαλείας» που υπάρχουν σε «συγκεκριμένες αμερικανικές υπηρεσίες».

O Ντόναλντ Τραμπ δεν φάνηκε να ανησυχεί.

«Νομίζω ότι έχω ακούσει χειρότερα πράγματα» είπε στους δημοσιογράφος γελώντας ο Τραμπ.

Σε δηλώσεις του στο Bloomberg, όμως, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Shanghai’s East China Normal University εξηγεί πως η τελευταία αυτή ανακοίνωση του Πεκίνου δεν είναι και τόσο… άκυρη.

«Δείχνει ότι η πρώτη φάση της επιθετικής αύξησης των δασμών έφτασε σε αδιέξοδο» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Τζόσεφ Γκρέγκορι.

Η συνεχής αύξηση των δασμών από τις δύο πλευρές έχει προκαλέσει ανησυχία στιςαγορές, που παρακολουθούν στενά τις επόμενες κινήσεις των δύο οικονομικών γιγάντων και τηρούν στάση αναμονής.

Πριν από το 2025, ο μέσος όρος των δασμών ΗΠΑ – Κίνας ήταν κάτω του 20% -ακόμη και μετά από την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο.

Οι ΗΠΑ και η Κίνα ανταλλάσσουν εμπορεύματα αξίας περίπου 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.

Οι Αμερικάνοι εισάγουν έξυπνα κινητά τηλέφωνα, λάπτοπ και μπαταρίες ιόντων λιθίου ενώ οι Κινέζοι πετρέλαιο, λάδι, φασόλια σόγιας, τουρμπίνες και μηχανήματα που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ημιαγωγών.

«Μπορεί η αύξηση δασμών να σταματήσει τώρα όπως σηματοδοτεί η Κίνα αλλά οποιαδήποτε άλλα αντίποινα από τις ΗΠΑ θα οδηγήσουν σε ακόμη μεγαλύτερη κλιμάκωση» λέει η Μισέλ Λαμ, οικονομολόγος στην Societe Generale SA.

«Η μπάλα είναι τώρα στο γήπεδο του Τραμπ» αναφέρει χαρακτηριστικά η ίδια.

Ανυποχώρητη η Κίνα

Προσώρας η Κίνα εμφανίζεται ανυποχώρητη, με τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ να αρνείται να κάνει πίσω, παρά το γεγονός ότι η οικονομία της χώρας θα πληγωθεί.

Οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs Group Inc. μείωσαν τις προβλέψεις τους για ανάπτυξη 4,5% σε 4% το 2025.

Ο Σι Τζινπίνγκ σχολίασε για πρώτη φορά δημόσια τον κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο χθες, Παρασκευή (11/4), λέγοντας ότι η Κίνα παραμένει αισιόδοξη και δεν φοβάται «καμία άδικη καταπίεση».

Κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέντρο Σάντσεζ, ο πρόεδρος Σι δήλωσε πως η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να σταθούν ενωμένες στην προάσπιση της παγκοσμιοποίησης και να σταματήσουν «μονομερείς ενέργειες bullying».

Τόνισε, παράλληλα, ότι δεν μπορούν να υπάρξουν νικητές σε έναν εμπορικό πόλεμο, υπογραμμίζοντας ότι η Ε.Ε. έχει κομβικό ρόλο στην διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας.

Σε ηπιότερους τόνους, ο Ισπανός πρωθυπουργός ανέφερε πως η Κίνα και οι ΗΠΑ πρέπει να συζητήσουν για να αποκλιμακωθεί η κατάσταση ενώ παράλληλα ζήτησε μια πιο ισορροπημένη σχέση μεταξύ του Πεκίνου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το «θολό» endgame του Ντόναλντ Τραμπ

Πολιτικοί ηγέτες, οικονομολόγοι και διεθνολόγοι ανά τον κόσμο προσπαθούν να «δουν» εδώ και μέρες το endgame του Ντόναλντ Τραμπ όσον αφορά στην Κίνα.

Ακολουθεί κάποια συγκεκριμένη στρατηγική; Και ποιος είναι ο απώτερος στόχος του;

Το CNNi αναφέρει σε ανάλυσή του ότι ενδεχομένως ο Αμερικανός πρόεδρος να αυτοσχεδιάζει, ελπίζοντας ότι η απειλή σοβαρών οικονομικών συνεπειών θα αναγκάσει την Κίνα να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Αυτό συνέβη άλλωστε στην πρώτη του θητεία, όταν οι δύο χώρες κατέληξαν σε μια εμπορική συμφωνία που τελικώς δεν εφαρμόστηκε πλήρως ακόμη και πριν την πανδημία του κορωνοϊού.

Η προσπάθεια αυτή είναι παρακινδυνευμένη, όμως, και ενδεχομένως να πέσει στο κενό, δεδομένου του τεράστιου οικονομικού μεγέθους της Κίνας.

Μετά την ανακοίνωση της επιβολής δασμών 145% σε κινεζικά προϊόντα, ο Τραμπ επέμεινε ότι έχει «χημεία» με τον Σι.

Μάλιστα, μιλώντας σε υπουργικό συμβούλιο, χαρακτήρισε τον Κινέζο πρόεδρο «φίλο του» εδώ και καιρό.

Ο Ντόναλντ Τραμπ θυμάται τακτικά την επίσκεψη του Σι στο Μαρ-α-Λάγκο κατά την πρώτη του θητεία, όταν οι δύο ηγέτες «έφαγαν το πιο υπέροχο σοκολατένιο κέικ που έχετε δει ποτέ», όπως συνηθίζει να λέει.

Αυτού του τύπου η διπλωματία δεν αναμένεται όμως στη δεύτερη θητεία του Αμερικανού προέδρου.

Άλλωστε και ο Σι δεν φημίζεται για τις εγκάρδιες σχέσεις του με άλλους ηγέτες.

Η Κίνα προτιμά να διαπραγματεύεται σε χαμηλότερο διπλωματικό επίπεδο και οι συναντήσεις των ηγετών προγραμματίζονται μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια.

«Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δεν είναι διαπραγματευτής. Δεν είναι η θέση του να διαπραγματεύεται εμπορικές συμφωνίες. Αυτό είναι δουλειά των τεχνοκρατών» λέει η Ζονγκγιουάν Ζόι Λιού, ειδικός σε θέματα Κίνας από το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.

«Από αυτή τη σκοπιά βλέπω ορισμένες λογιστικές προκλήσεις, ωστόσο μπορεί όντως η Κίνα να έχει πρόθεση να αποκλιμακώσει» τόνισε χαρακτηριστικά η ίδια.

Ερωτηθείς από τη δημοσιογράφο Alayna Treene του CNNi για το endgame του, ο Ντόναλντ Τραμπ κούνησε το κεφάλι του.

Και απαντώντας σε ερώτημα για το αν περιμένει από τον Σι να κάνει πίσω, είπε:

«Κοιτάξτε, μας κλέβει και μας εκμεταλλεύεται για χρόνια η Κίνα -και άλλοι για να είμαστε δίκαιοι- αλλά αυτή είναι το μεγάλο θέμα».

Σε δηλώσεις της προς τους New York Times, η Yum Sun, διευθύντρια του προγράμματος για την Κίνα στο Κέντρο Στίμσον της Ουάσινγκτον είπε ότι το Πεκίνο φαίνεται πως πιστεύει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εστιάσει στο να υπονομεύσει την παντοδυναμία της Κίνας στις εξαγωγές και επιχειρεί να φέρει την παραγωγή πίσω στις ΗΠΑ.

«Η αποσύνδεση ενδεχομένως να είναι το endgame» λέει η κ. Sun, σε μια προσπάθεια να αποκρυπτογραφήσει την οπτική του Πεκίνου επί του ζητήματος.

Η εφημερίδα People’s Daily, που ελέγχεται από την κυβέρνηση, σε άρθρο γνώμης που δημοσίευσε την περασμένη εβδομάδα προέτρεψε τους πολίτες της χώρας να έχουν εμπιστοσύνη στην ικανότητά της να αντιμετωπίσει τους δασμούς.

Υπογράμμισε, μάλιστα, ότι η κυβέρνηση έχει φροντίσει να επεκτείνει τις εμπορικές αγορές με τις οποίες συνεργάζεται ενώ παράλληλα έχει «ποντάρει» στην τεχνολογία.

Οικονομολόγοι αναφέρουν πως όλα αυτά ναι μεν ισχύουν, ωστόσο δεν επαρκούν για να μην πληγωθεί η οικονομία της χώρας από τους δασμούς Τραμπ.

«Αν το ερώτημα όμως είναι ποιος μπορεί να αντέξει περισσότερο πόνο, τότε η Κίνα δεν θα χάσει» υποστηρίζει ο Wang Wen, του πανεπιστημίου Renmin στο Πεκίνο.